නොටින්හැම් විශ්වවිද්‍යාලයේ (University of Nottingham) පර්යේෂකයන් විසින් අපේ දත්වල එනමලය යළි වර්ධනය කිරීමට හැකි ප්‍රෝටීන මත පදනම් වූ අලුත්ම ජෙල් එකක් සොයාගෙන තිබෙනවා. මේ ගැන විස්තර ‘Nature Communications’ නම් වූ කීර්තිමත් විද්‍යා සඟරාවක පවා පළ වී තිබෙනවා. මෙය දන්ත වෛද්‍ය විද්‍යාවට අලුත් බලාපොරොත්තුවක් ගෙන දෙන සොයා ගැනීමක් බව නිසැකයි.
මේ ජෙල් එක ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය ඉතාමත් සරල සහ ස්වභාවිකයි. එය කරන්නේ අපේ කටේ තිබෙන කෙළ (saliva) වල ඇති කැල්සියම් සහ පොස්පේට් අයන උරාගෙන, දැනටමත් දතේ තිබෙන ස්වභාවික ව්‍යුහය සමඟ ඒකාබද්ධ වන ආකාරයට නව ඛනිජ වර්ධනයක් ඇති කිරීමයි. පර්යේෂණයේ ප්‍රධාන කතුවරයා වන අබ්ෂාර් හසන් මහතා පවසා ඇත්තේ, මෙම ජෙල් එක මගින් ‘සමෝධානික හා සංවිධානාත්මක ආකාරයකින් ස්ඵටික වර්ධනය ප්‍රවර්ධනය කරන’ බවයි.
පර්යේෂකයන් විසින් උපුටා ගන්නා ලද මිනිස් හකු දත් මත සිදු කළ රසායනාගාර පරීක්ෂණවලින් ඉතා සාර්ථක ප්‍රතිඵල දැක ගන්නට ලැබී තිබෙනවා. මහාචාර්ය ඇල්වරෝ මාටා පවසන ආකාරයට, සති කිහිපයක් ඇතුළත දත මත ආරක්ෂිත ස්ථරයක් සාර්ථකව නිර්මාණය වී ඇති අතර, වර්ධනය “සතියක් ඇතුළත” සිදු වී තිබෙනවා.
තවද, මෙසේ යළි වර්ධනය කරන ලද එනමලයට, සාමාන්‍යයෙන් දත් මැදීම, සැපීම සහ අම්ලවලට නිරාවරණය වීම වැනි දේවලින් සිදුවන හානිවලට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව තිබූ බවට සායනිකව ඔප්පු වී තිබෙනවා. මේ අලුත්ම ජෙල් එකේ සායනික පරීක්ෂණ 2026 වසරේ මුල් භාගයේදී ආරම්භ කිරීමට සැලසුම් කර ඇති අතර, Mintech-Bio නම් ආරම්භක සමාගමක් හරහා වාණිජකරණය කිරීමට ද ඔවුන් බලාපොරොත්තු වෙනවා.